«Το Μίσος» («La Ηaine», 1995) του Ματιέ Κασοβίτς
Ταινία-γενιάς, ο υπογράφων διατηρεί τέλεια απόσταση, αυτό όμως δεν αναιρεί φυσικά την σημασία της, απίθανα εκρηκτικό μείγμα σινεμά διαμαρτυρίας και ταινίας μηνύματος, βραβείο σκηνοθεσίας για τον Κασοβίτς στις Κάννες και πρωτίστως ο Κασέλ, ένας τέλειος, τρομακτικός χούλιγκαν-επαναστάτης χωρίς αλλά και με μεγάλη αιτία, δεν είναι ντεμπούτο αλλά στην ουσία εδώ αυτό το αγρίμι πήρε τα πρώτα του παράσημα.
«Διαμέρισμα στο Κέντρο της Πόλης» («L'Αppartement»1996) του Ζιλ Μιμουνί
Την αμέσως επόμενη χρονιά, μια άλλη εμμονική όψη, πιο κοστουμαρισμένη αυτή τη φορά, σύζυγος που συναντά την πρώην του (Μόνικα Μπελούτσι) και παθαίνει μια τρέλα ξεχνώντας δουλειά, ζωή και σύζυγο. Τον καταλαβαίνουμε ασφαλώς, εδώ γνωρίζεται και με την Μπελούτσι (θα παντρευτούν τρία χρόνια μετά), είναι όμως η φοβερά συγκεντρωμένη κινηματογραφική ερμηνεία του που τον ανεβάζει, έστω και σ’ ένα φιλμ με ελαττώματα, στην εκλεκτή συντροφιά εμμονικών χαρακτήρων του σινεμά.
«Μη Αναστρέψιμος» («Irréversible», 2002) του Γκασπάρ Νοέ
Γνωστό και μη εξαιρετέο, ο Νοέ για άλλους κάνει αριστουργηματικό σινεμά-σοκ και για τους υπόλοιπους εξ ημών δοκιμάζει την υπομονή, ωστόσο το πρωταγωνιστικό ζεύγος παίρνει το έργο πάνω του και το μεγαλύτερο βάρος πέφτει πάνω στον Κασέλ. Και στον Νοέ, πολλά μπορείς να προσάψεις αλλά πως δεν βρίσκει το σημείο ανωτερότητας του Κασέλ (την ωμή επικινδυνότητα που καραδοκεί στο βλέμμα), είναι αδύνατον να του το καταλογίσεις.
«Η Συμμορία των 12» («Ocean's Twelve», 2004) του Στίβεν Σόντερμπεργκ
Το να είσαι απέναντι στην αμερικάνικη αφρόκρεμα του νεοrat-pack που σκαρφίστηκε ο Σόντερμπεργκ και να αποτελείς κύριο ενθύμιο του φιλμ, δεν είναι μικρό πράγμα. Πλήρης αλλαγή πλεύσης, με ένα μικρό twist, ο Κασέλ εδώ είναι ένα μέγιστος κλέφτης, είναι όμως και ένα αυτάρεσκος κοσμοπολίτικος τύπος 007, είναι και ακροβάτης (λάτρης του καποέϊρα) στην περίφημη σκηνή της ληστείας, στέκεται και με τόλμη και γοητεία απέναντι σε Κλούνεϊ και Ρόμπερτς, τι άλλο να ζητήσει κανείς;
«Υπ’ Αριθμόν 1 Δημόσιος Κίνδυνος» («L' Instinct de Mort» και «L' Ennemi Public N°1», 2008) του Ζαν-Φρανσουά Ρισέ
Στα δυο της μέρη η εποποιία του Ζαν-Φρανσουά Ρισέ για τον Ζακ Μεσρίν, βασισμένη στην αυτοβιογραφία του αρχιεγκληματία, είναι μια σκορσεζική μεταγραφή, φοβερά αβανταδόρικη για όποιον επιλεγόταν στον επώνυμο ρόλο, αλλά και ιδιοσυγκρασιακά βαριά να την αντέξεις δίχως να μετακυλήσεις τον ήρωα στον βούρκο της ζωής του, άνευ λυτρώσεων απαραίτητων σε μια δραματουργία.
Ο Βενσάν Κασέλ σήκωσε τον σταυρό (μάλιστα η αφίσα της δεύτερης ταινίας είναι προκλητικά…χριστιανική) και τον σήκωσε με την άνεση και τον τσαμπουκά που τον διέπει γενικώς μέχρι σήμερα. Μόνο που το στοιχείο αυτό στον Κασέλ δεν είναι ποτέ μια άδεια πρόκληση, κουβαλά ένα ηθικό βάρος (αντίστοιχο μόνο του Μελ Γκίμπσον), μια κατακλυσμική έκρηξη μαζί με μια εσωτερικότητα που εκτός από έξαλλα ατομικιστική είναι αναγνωρίσιμα μελαγχολική.
