Μυστικοπαθές κόνσεπτ, μία διάχυτη ατμόσφαιρα μυστηρίου και κοινοί ανθρώποι απέναντι σε ένα καθόλου κοινό περιβάλλον: καλωσήρθατε στον κόσμο των Σιάμαλαν! Η Ισάνα Σιάμαλαν, κόρη του διάσημου Μ.Νάιτ («Η Έκτη Αίσθηση», «Το Σκοτεινό Χωριό») που κατάφερε να κάνει τον υπέρτιτλο «A Film by M.Night Shyamalan» σημαντικότερο από τον τίτλο της ταινίας που συνόδευε, πραγματοποιεί το σκηνοθετικό της ντεμπούτο με τους «Παρατηρητές», διασκευή του ομώνυμου βιλίου του Α.Μ. Σάιν.

Στην ταινία με πρωταγωνίστρια την Ντακότα Φάνινγκ, μια 28χρονη καλλιτέχνιδα χάνεται σε αφιλόξενο δάσος στη δυτική Ιρλανδία. Αναζητώντας ένα καταφυγίο εντοπίζει ένα παράξενο σπίτι, στο οποίο θα βρεθεί παγιδευμένη παρέα με τρεις αγνώστους και μια ομάδα από... απειλητικά πλάσματα που τους παρακολουθούν κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Από τον «Λαβύρινθο του Πάνα» στον «Αντίχριστο»

Από την αρχή της διαδικασίας σχεδιασμού των «Παρατηρητών», η σκηνοθέτρια/σεναριογράφος Ισάνα Σιάμαλαν και ο σχεδιαστής παραγωγής Φέρντια Μέρφι επικεντρώθηκαν στις δύο κύριες ιδέες της ταινίας: τον εγκλεισμό και την κλειστοφοβία. «Η αίσθηση του να είσαι ασφαλής κάπου, αλλά και η ανάγκη να ξεφύγεις από αυτό, οι έννοιες της ασφάλειας και της φυλακής αποτελούν βασικό θέμα της ταινίας» εξηγεί ο Μέρφι. «Υπάρχουν πολλά επίπεδα ανάμεσα στο "να παρατηρείς" και στο "να σε παρατηρούν"», προσθέτει. Σκηνοθέτρια και σκηνογράφος βασίστηκαν σε ταινίες που διατρέχουν το παραμύθι και τον εφιάλτη για να πετύχουν την ιδανική ατμόσφαιρα, τίτλοι όπως «Ο Λαβύρινθος του Πάνα» του Γκιγιέρμο ντελ Τόρο, η «Μάγισσα» του Ρόμπερτ Έγκερς, ο «Αντίχριστος» του Λαρς φον Τρίερ, καθώς και από το έργο του Αμερικανού φωτογράφου Γκρέγκορι Κρεντσον, αποτέλεσαν τον εικονογραφικό οδηγό των «Παρατηρητών».

Η Σιάμαλαν αποδίδει τα εύσημα στον Διευθυντή Φωτογραφίας Ίλαι Άρενσον για «την ικανότητά του να γεφυρώνει κομψά τους κόσμους της πραγματικότητας και της φαντασίας, αυτό ακριβώς που έψαχνα στο "The Watchers"», εξηγεί. Ο Άρενσον, από την πλευρά του, αναφέρει ένα ευρύ πλαίσιο από σινεφιλικά ίχνη: από τον κινηματογράφο του Μεξικανού Κάρλος Ρεϊγάδας και του Ταϊλανδέχου Απιτσατπόνγκ Βιρασετακούν,  ως το άνιμε, το μάνγκα και τα κινούμενα σχέδια. «Θέλαμε αυτή η ιστορία να είναι ρεαλιστική. Αν και ασχολείται με τη λαογραφία, είναι βαθιά ριζωμένη στην πραγματικότητα», σχολιάζει ο Άρενσον.

Σε έναν κόσμο διττής σημειολογίας, οι καθρέφτες αποδείχτηκαν το επαναλαμβανόμενο σχεδιαστικό μοτίβο που ενίσχυσε τη θεματική των «Παρατηρητών» δημιουργώντας αντανακλάσεις και έξτρα χώρους. Από τη Μίνα (Ντακότα Φάνινγκ) και τη δίδυμη αδελφή της Λούσι (Έμιλι Ντάργκαν) ως τις «φωλιές» των Παρατηρητών, οι διπλές παρουσίες και οι καθρέφτες διεύρυναν το πεδίο των «Watchers» εννοιολογικά, όσο και τεχνικά. Λόγω του περιορισμένου χώρου στο στούντιο που φιλοξενούσε τα γυρίσματα της ταινίας, ο καθρέφτης του καταφυγίου ήταν στην πραγματικότητα τέσσερα ξεχωριστά, μεγάλα κομμάτια γυαλιού, που χρειάστηκαν οκτώ μέλη του συνεργείου για να το σηκώσουν.

«Χρησιμοποιήσαμε θεατρικό φωτισμό για να υπογραμμίσουμε τον σκοπό του καταφυγίου. Είναι ένας χώρος για να παρατηρούνται αυτοί οι άνθρωποι, να είναι σε έκθεση. Είναι ένα παρατηρητήριο που λειτουργεί διπλά», εξηγεί η Σιάμαλαν. Ο σχεδιαστής παραγωγής Φέρντια Μέρφι και η διακοσμήτρια του σετ Τζιλ Τέρνερ αντιμετώπισαν το καταφύγιο ως μία θεατρική σκηνή με διαφορετικές βινιέτες. Υπάρχει μια βικτοριανή αναφορά στην πολυθρόνα και στο παλιομοδίτικο γραμμόφωνο. Η τηλεόραση και ο καναπές υποδηλώνουν κάτι από τα μέσα του 20ού αιώνα. Λίγο παραπέρα υπάρχει ένα απλό κρεβάτι, που παραπέμπει στη δεκαετία του 1930. Ο γενικός στόχος ήταν η απλότητα, μια σπαρτιάτικη ποιότητα, με έπιπλα που δεν θα ανταγωνίζονται τους τέσσερις κατοίκους όταν ανάβουν τα φώτα για τη νυχτερινή επίσκεψη των Παρατηρητών.

Κόρη και πατέρας επί το έργον.
Πάνω από τα γυρίσματα των «Παρατηρητών», κάτω από το σετ του «Χτύπου στην Καλύβα»

Ποιος παρατηρεί τους Παρατηρητές;

«Πολύ νωρίς στη διαδικασία της προετοιμασίας συνεργάστηκα με τον σχεδιαστή παραγωγής Φέρντια Μέρφι για να συντάξουμε ένα βιβλίο αναφορών. Ήταν το πρώτο μέλος του συνεργείου με το οποίο άρχισα να συνεργάζομαι, μήνες πριν ξεκινήσουμε τα γυρίσματα», δηλώνει η Σιάμαλα. «Βυθιστήκαμε σε αυτόν τον κόσμο και συζητήσαμε για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει. Συνεργαστήκαμε με έναν εννοιολογικό καλλιτέχνη εννοιών και το αποτέλεσμα ήταν τόσο καλό που δεν μπορούσαμε να μην το μοιραστούμε. Το δείξαμε στο καστ των ηθοποιών νωρίς, πριν συγκεντρωθούν για το γύρισμα, ώστε να έχουν την αίσθηση και την έκταση του κόσμου», προσθέτει.

Ο πατέρας της Ισάνα, Μ. Νάιτ Σιάμαλαν που εδώ διατηρεί credit παραγωγού, εξαίρει τόσο τις ιδέες, όσο και την εξειδίκευση του συγγραφέα του βιβλίου Α.Μ. Σάιν στην ιρλανδική λαογραφία. «Πήραμε τις γνώσεις του και τις κάναμε ένα σύγχρονο θρίλερ. Η εξερεύνηση των σκοτεινών υπανιγμών στους ιρλανδικούς θρύλους ήταν μία υπέροχη διαδικασία. Άλλωστε, το όμορφο στα παραμύθια των αδελφών Γκριμ είναι το σκοτάδι που κρύβεται ανάμεσα στις γραμμές». Όσο για την αυθεντικότητα στο οπτικό αποτέλεσμα της ταινίας, δηλώνει πως «Από την αρχή είχαμε σκοπό να γυρίσουμε στην Ιρλανδία. Εκεί έπρεπε να γίνει. Ήταν επίσης σημαντικό για 'μάς να γυρίσουμε το "The Watchers" με ιρλανδικό συνεργείο και να χρησιμοποιήσουμε Ιρλανδούς ηθοποιούς σε πολλούς από τους ρόλους. Ήταν το σωστό για την ιστορία. Η πιο ισχυρή εκδοχή μιας ιστορίας είναι αυτή που ακούγεται και πιο αληθινή. Να πιστέψεις δηλαδή πως υπάρχει αυτό το δάσος και πως όλα όσα βλέπεις συμβαίνουν πραγματικά. Επιθυμία μας είναι να προσκαλέσουμε το παγκόσμιο κοινό σε αυτόν τον αυθεντικό κόσμο. Το ότι η Ισάνα εμποτίζει τα πάντα με ιρλανδικό χρώμα είναι ένα όμορφο όπλο γι' αυτήν την ιστορία που συνεχίζει να ψιθυρίζει στο κοινό, "Είναι αλήθεια... είναι αλήθεια"».

Τέσσερις άγνωστοι που παρατηρούν ένα ανοίκειο περιβάλλον, μυστηριώδη πλάσματα που παρακολουθούν τα πάντα κάθε νύχτα και μία κάμερα που δανείζει τον φακό της στον θεατή για να παρατηρήσει τους «παρατηρητές». Μπορεί η επίκαιρη συζήτηση περί «nepo babies» να καιροφυλακτεί, μπορεί η καχυποψία που έχει δημιουργήσει κατά καιρούς το όνομα Σιάμαλαν να επιστρέψει, αλλά το σίγουρο είναι πως τίποτα από τα παραπάνω δεν μπορεί να στερήσει κάτι από την φιλοδοξία και την διάθεση για γνήσιο τρόμο (τόσο ταιριαστό στα θερινά) των «Watchers». Ας το «παρατηρήσουμε» και τα λέμε.

Στην ταινία, πρωταγωνιστούν πέρα από την Ντακότα Φάνινγκ («Κάποτε στο Χόλιγουντ», «Ο Πόλεμος των Κόσμων»), οι Τζορτζίνα Κάμπελ («Barbarian»), Όλιβερ Φίνεγκαν («Outlander») και η Όλγουεν Φουέρε («Ο Άνθρωπος από τον Βορρά»). Την καλλιτεχνική ομάδα συμπληρώνουν ο στενός συνεργάτης του Πολ Βερχόφεν, Γιομπτερ Μπεργκ («Μπενετέτα», «Elle») στο μοντάζ, ο ενδυματολόγος του «Aftersun» Φρανκ Γκάλακερ, ενώ τη μουσική υπογράφει ο μοναδικός μελωδός Άμπελ Κορζενιόφσκι που μας έχει συνεπάρει (ή μήπως σινε-πάρει(!) στα «Ένας Άνδρας Μόνος» του Τομ Φορντ, «W.E.» της Μαντόνα και «Ρωμαίος & Ιουλιέτα» του Κάρλο Καρλέι.

INFO
Η ταινία «Οι Παρατηρητές» κυκλοφορεί στις αίθουσες την Πέμπτη 6 Ιουνίου από την Tanweer.